Những câu chuyện cười dân gian Việt Nam hấp dẫn và ý nghĩa nhất

Câu chuyện cười Việt Nam, còn được biết đến với tên gọi truyện tiếu lâm, là một lĩnh vực đa dạng và phức tạp của văn hóa dân gian, bao gồm nhiều hình thức được biết đến với các từ ngữ khác nhau như truyện khôi hài, truyện vui… Mục đích ban đầu của việc viết truyện cười là để đem lại sự giải trí, sau đó là để phê phán và đả kích xã hội hiện thời. Nó phơi bày sự xấu xa và tàn ác trong bản chất của các tầng lớp thống trị và lãnh đạo. Truyện cười từng đả kích từ hoàng đế, quan chức đến những địa chủ hào phú, những nhà thầy, nhà chùa, đạo sĩ, tùy tùng, và người giàu mới, ông bà chủ… Tuy việc tổng hợp toàn bộ truyện cười dân gian có vẻ như là một việc không thể. Tuy nhiên, vẫn có những tác phẩm xuất sắc và mang nhiều ý nghĩa.

1. Thầy bói xem bói

Một ngày, không có khách nào đến xem bói và bói bài tây, năm ông thầy bói mù ngồi lại để nói chuyện. Tất cả các ông đều chưa từng thấy con voi, không biết nó trông như thế nào. Nghe dân tình đồn đại rằng có người đang dắt voi đi ngang qua làng, năm ông thầy bói nạp tiền để yêu cầu người này dừng lại để họ có thể xem voi. Mỗi ông chạm vào một phần của con voi, một ông sờ vòi, một ông sờ ngà, một ông sờ tai, một ông sờ chân và một ông sờ đuôi. Sau khi cẩn thận sờ xem, năm ông thầy bói lần lượt phán đoán.

Thầy sờ vòi của voi nói:

– Tôi nghĩ con voi trông giống như con đỉa, chỉ có một cái vòi nhỏ thôi.

Thầy sờ ngà voi lại nói:

– Tôi không đồng ý, nó không giống con đỉa. Nó dài và cứng như cái thương thuỷ càn.

Sau đó, thầy sờ tai nói:

– Không, nó nhìn giống cái quạt làm từ thóc.

Thầy sờ chân của voi ngay lập tức phản ứng:

– Tất cả các ông đều sai, nó trông như một cái cột đình vững chãi.

Cuối cùng, thầy sờ đuôi nói:

– Bốn ông không ai nói đúng cả, nó trông như một cái chổi rời mòn.

Năm ông thầy cãi nhau mỗi ông một ý kiến, không ai nhường bước cho người khác và cuối cùng xô xát đến mức sứt đầu mẻ trán.

Đây là một câu chuyện kinh điển trong văn học dân gian Việt Nam, viết để nhắc nhở mọi người không nên nhìn nhận sự vật, sự việc theo một hướng một chiều và phiến diện. Khi tiếp nhận một sự việc, chúng ta cần phải có cái nhìn đa chiều, tiếp thu ý kiến của mọi người, tránh đưa ra những kết luận sai lầm. Truyện còn phản ánh sự chỉ trích đối với những người có tri thức hạn hẹp nhưng luôn tỏ ra tự cho mình thông thái hơn người.

2. Lợn cưới áo mới

Có một người luôn thích khoe khoang. Một ngày, anh ta mua được một chiếc áo mới và mặc nó. Anh ta đứng ở cửa hàng để chờ ai đó đi ngang qua và khen.

Anh ta đứng đó từ sáng sớm đến chiều mà không có ai hỏi gì cả, anh ta rất tức giận.

Khi anh ta đang tức tối, một người khác cũng thích khoe khoang đi ngang qua, anh ta gặp cơ hội này và hỏi lớn lên:

– Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không?

Người kia liền kéo áo ngay:

– Từ khi tôi mặc chiếc áo mới này, tôi không thấy con lợn nào chạy qua đây cả!

Câu chuyện này phê phán tính khoe khoang của con người, việc khoe khoang chỉ khiến bản thân trở nên lố bịch và kỳ quặc trong mắt người khác. Khoe khoang là một trong những tính cách tồi tệ nhất của con người, nó cần phải được khắc phục và loại bỏ.

3. Kẻ ngốc nhà giàu

Một gia đình giàu có có một cậu con trai, dù đã trưởng thành nhưng trí tuệ chậm chạp và thường lãng phí tiền. Vì muốn con mình trở nên thông minh, ông bố nói:

“Con lớn mà không thông minh, thậm chí không biết phân biệt hạt gạo và hạt lúa. Ta muốn con hãy rời xa nhà để học hỏi, chỉ khi đó con mới có thể thành công.”

Người con trai đồng ý với ý kiến đó. Sau khi rời khỏi nhà, anh ta gặp một người thợ đang tạc hai con sư tử đá.

Khi nhìn thấy hình dáng của hai tượng sư tử, cậu con trai rất thích thú và muốn mua chúng. Người thợ biết rằng cậu là một kẻ ngốc nghếch, nên định giá cao:

“Con sư tử nhỏ giá 3000 lạng vàng, con sư tử lớn giá 5000 lạng vàng”.

Cậu con trai chỉ đơn giản gật đầu và yêu cầu người thợ đem tượng về nhà. Người thợ sau đó mang con sư tử nhỏ đến trước. Khi cậu về nhà, anh ta vội vàng khoe với cha rằng anh đã mua một món hàng tốt.

Nhưng khi nhìn thấy tượng sư tử đá bình thường mà lại có giá hàng ngàn lượng vàng, người cha không thể giữ được sự bất ngờ:

“Sao con lại bỏ số tiền lớn như vậy để mua một món đồ vô dụng như thế này, con thật là đứa con phá gia chi tử. Chẳng có lý do gì mà mọi người thường nói rằng: ‘bao diệt bao bỏ'”.

Cậu con trai lập tức vỗ tay và cười lớn:

“Cha hãy lắng nghe con, đây chỉ là một báo ứng nhỏ, còn có một báo ứng lớn đang chờ phía sau nữa kia”.

Câu chuyện này là một lời khẳng định về tầm quan trọng của tri thức. Những người thiếu tri thức, dù có tiền và vật chất trong tay, cũng không thể duy trì được lâu dài. Do đó, câu chuyện khuyên chúng ta phải học hỏi và phát triển kiến thức của mình, trau dồi kinh nghiệm.

4. Treo biển

Một cửa hàng bán cá treo biển lớn với một câu chữ in đậm:

“Ở đây có bán cá tươi”.

Sau khi treo biển, có người đi ngang qua đọc biển và cười nói:

“Nhà này từ trước đến nay đã chắc là bán cá ốm hay sao mà phải đề là ‘cá tươi’!”

Nghe tin đó, cửa hàng đột nhiên xóa chữ “tươi” đi. Ngày hôm sau, một người khách đến và nhìn lên biển, cười nói:

“Người ta chẳng nhẽ đến cửa hàng hoa mua cá sao mà phải đề là ‘ở đây’!”

Nghe lời người khách, cửa hàng lại xóa đi hai chữ “Ở đây”.

Sau vài ngày, một người khách khác đến mua cá, cũng nhìn lên biển, cười và nói:

“Ở đây không bán cá thì treo biển ra sao để khách hàng biết!”

Nghe lời người khách, cửa hàng quyết định gỡ biển luôn. Kết quả là không còn biển nào trên cửa hàng.

Câu chuyện “Treo biển” mang đến tiếng cười và có ý nghĩa phê phán nhẹ nhàng đối với những người thiếu lòng tự trọng và không suy nghĩ độc lập trong công việc, cũng như khi lắng nghe ý kiến và nhận xét của người khác. Đây là những người thiếu sự kiên nhẫn và không suy nghĩ kỹ lưỡng khi lắng nghe ý kiến của người khác.

Những câu chuyện cười luôn tạo ra tiếng cười thâm thúy và thông qua tiếng cười châm biếm để truyền tải thông điệp tư tưởng của mình, đặc biệt là để đả kích mạnh mẽ những thói hư tật xấu và đặc biệt là những người quan lại và những kẻ áp bức dân lành. Đến ngày nay, chúng vẫn là những bài học sâu sắc.

Thảo Nguyên

Related Posts